SETA ittifak partilerine kriz uyarısı yaptı
SETA ittifak partilerine kriz uyarısı yaptı SETA, ittifak sisteminin siyasal alan üzerindeki olası etkilerine ilişkin bir analiz hazırladı. Hazal Duran ve Nebi Miş imzalı çalışmada ittifak sisteminin siyasi partilerde bölünmeyi hızlandırabileceği tespitini yer verilirken seçim sonrası ‘yönetim krizi’ çıkabileceği öngörüsünde bulunuluyor. SETA ittifak partilerine kriz uyarısı yaptı detaylar haberimizde…
SETA ittifak partilerine kriz uyarısı yaptı
Küçük partilerin oyu artar
Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) araştırmacıları Hazal Duran ve Nebi Miş, dünyadaki seçim ittifaklarını değerlendiren bir analiz kaleme aldı. Analizin, Türkiye açısından seçim ittifaklarının doğurabileceği sonuçlar bölümünde cumhurbaşkanlığı sistemiyle siyasal alanın iki blok etrafında şekilleneceği, partilerin bölünme motivasyonunun artabileceği, seçmenin küçük partilere oy verme konusunda kendisini daha rahat hissedebileceği belirtildi.
Milliyet’ten Didem Özel Tümer’in haberine göre analizin, ‘Seçim İttifaklarının Türkiye Siyasetinin Geleceğine Muhtemel Etkileri’ bölümünde şu değerlendirme yer aldı:
İki partili sistem yerine iki bloklu sistem
“Başkanlı siyasal sisteme dönüşme sonucu, parti sistemi iki partili bir yapıdan çok iki blok etrafında şekillenecektir. Partiler arasındaki ideolojik yakınlık ve uzaklık daha fazla gündeme gelebilir. İttifak yapacak partilerin ideolojik uyumu, ittifakın bileşenlerinin belirlenmesini, başarılı ya da başarısız olmasını etkileyecektir.”
İttifakla istikrar ilişkisi yok
İttifak içindeki partilerin oyları yüzde 1’in altında olsa bile, ittifakın toplamda yüzde 10’u geçmesi durumunda barajı geçmiş sayılacağı hatırlatılan analizde bu uygulamanın ileride partilerin bölünme motivasyonunu artırabileceği saptaması yer alıyor. Oylarının ziyan olmayacağını düşünen seçmenlerin Cumhurbaşkanı’nın seçilmesinin zaten istikrarı sağlayacağı düşüncesiyle, milletvekilliği seçimlerinde küçük partilere oy vermek için kendilerini daha rahat hissedecekleri belirtiliyor.
“İdeolojik olarak çok uzak ve programları farklı olan partiler bile ittifak yapabilirler”
Analizde şunlar yer alıyor: “Birbirlerine ideolojik olarak çok uzak ve programları farklı olan partiler bile sadece kağıt üzerinde ittifak yaparak az sayıda da olsa milletvekili çıkarmak için uğraşacaklardır.
Büyük iller-küçük partiler
Seçim çevresi ile ilgili (dar ya da daraltılmış bölge) bir değişikliğe gidilmediği için, çok küçük oy oranına sahip partilerin büyük illerden milletvekili çıkarabilmeleri ihtimal dahilindedir.”
“Çok küçük marjinal partiler bile meclise girebilir”
Analizde ittifak düzenlemesinin orta vadeli sonuçlarına ilişkin şu öngörülere yer verildi: “2019 seçimlerinde olmasa bile, sonraki dönemlerde, hakim partiyi mümkün olduğu kadar aşağı çekmek için karşıt bütün partiler kağıt üzerinde ittifak yaparak, çok küçük marjinal partileri bile Meclis’e taşımaya çalışacaklardır. Kağıt üzerinde ittifak yapmanın küçük partiler açısından önemli bir maliyeti yoktur.”
“İttifaklar ve bölünmüş partiler”
İttifakların bölünmüş parti sistemini kalıcı hale getirebileceği belirtilen analizde; şunlara da yer verildi: “İttifaklar küçük partileri sistemde bazen kilit bir konuma taşıdığı için bölünmüş parti sistemini daimi hale getirmektedir. Ya da küçük partilerin içinde yaşanan her çatışma, o partilerin de bölünmesini cesaretlendirir.
Küçük partilerin ve onların seçmenlerinin oylarının sistemde önemli hale gelmesi, bu partilerin seçmenlerinin oy verme motivasyonu artırır. Seçim barajı bulunan ülkelerde, partiler bir platformda birleşerek seçime gittiğinde, seçmenler oylarının boşa gitmeyeceğini düşünerek oy vermeye yönelir.
“Seçim ittifaklarının en büyük dezavantajı seçim sonrasıdır”
SETA analizinde başkanlı bir siyasal sistemde seçim ittifaklarının en büyük dezavantajının seçim sonrası ile ilgili olduğu belirtiliyor. “Seçim öncesi partiler arasında kurulan ittifakın; seçim sonrasını da içerecek şekilde bir protokole bağlanmaması halinde yönetim krizinin çıkması ihtimal dahilinde” değerlendirmesi yapılıyor.
