İbiş ve Kukla Sanatımız

İbiş ve Kukla Sanatımız Sevgili arkadaşlar çok saygıdeğer okurlar. Geçen hafta kaybettiğimiz büyük usta değerlerimizi andığımız yazımızdan sonra, bu haftaki yazı dizimde yüzyıllar boyu süren eski bir geçmişe sahip kukla ile birlikte Türk tiyatrosunda da yer etmiş olan İbiş kültürünü anlatacağım. Kısaca bu haftaki konumuz İbiş ve Kukla Sanatımız

İbiş ve Kukla Sanatımız

Uzun yıllar devlet tiyatrolarında çalışmış, emekli birçok şarkıların söz yazarı ve bestekarı, 12 çeşit kitap yazmış usta bir roman yazarı, Dramaturg ve Sinematolog, Kukla , İbiş, Karagöz, İllüzyon, Orta Oyunu gibi sayısız sanat dalına hakim Tüm ülkemizi 81 vilayet turnelerle dolaşmış, Tüm okullarda eğitim oyunları yaparak ta bu sanat dallarını taçlandıran, Devlet sanatçısı hocamız büyük usta sanatçı Metin ATEŞ konuğum. Kendisi sanat camiasında Kuklacı Metin ATEŞ olarak tanındığından böyle uygun gördük. Ana sanat dalı olan Kukla ve İbiş sanatı ile ilgili alektodları birde kendisinden dinleyelim.

-Saygıdeğer hocam bu haftaki köşemizin konuğu olarak bizleri onurlandırdığınız için akarhaber ailesi olarak teşekkürlerimizi sunuyoruz, hoş geldiniz.

METİN ATEŞ: Hoş bulduk efendim…

-Sayın hocam Öncelikle şuradan başlayalım. Dolu dolu 58 yaş ve bu yıl 48. Sanat yılı, dünyanın birçok yerinde de dolaştınız. Yurt içinde de 81 vilayeti dolaşan bir birikim. Kaç yıldır sanatın içindesiniz ve ana sanat dalınız olan İbiş ve Kukla sanatına ne zaman adım atınız. Cumhuriyette 2., 3. hatta 4. Kuşak nesile hitab ediyorsunuz. Kukla ve ibişte ne kadar oldu?

METİN ATEŞ: 10 Yaşında Atıf Kaptan Tiyatrosu ve Atıf Amca ile çıktığım Türkiye turnesinin ardından yine aynı yıl 10 yaşında tanıştığım Kuklaların Kaptanı lakaplı Ankara Büyükşehir sanat tiyatrosunun kurucusu Mehmet Selim Başeğmez (Kaptan Amca) nın yanında çıraklık yaptım. Kukla sanatını gücümüz yettiği kadar Edirne den Kars a sergileme gayreti gösterdik. Ben sanatımdan memnunum kimse bana kuklacı veya sanatçı ol demedi. Çok şükür şikayetim de yok.

-Sayın hocam Kuklaların yapılış ve oynatılış şekilleri sizin tabirinizle nasıl olmalı?

METİN ATEŞ: Milattan 121 yıl önce Çin de Wu adlı hükümdar zamanında orada bulunan Türkler Kuklaların tahta bölümünü icat etmişler. Günümüzdeki kuşak sanatçı arkadaşlar kuklaları müzikal ve güldürü olarak sergilemekteyiz. Yaygın olarak sahnelenen Kukla türleri İbiş (El Kuklası Kuklacı buna hayat vererek bunu oynatabilir, cansızı oynatmak), Parmak Kuklası ve Müzikal olarak olarak ta misinalara ağlanarak oynatılan ünlü benzerlerinden oluşan Kuklalardır. Müzikal de kendi ülkemiz sanatçılarının benzerlerini yaparak müzik eşliğinde oynatmaktayız. Güldürü bölümünde ise orta oyununun kahramanları Kavuklu ve Pişekar dan sonra diğer bir kahraman olan İbiş i sahneliyoruz.

-Sayın Hocam İbişin içeriğinden önce şuna değinelim kuklanın yapımı nasıl olmalıdır?

METİN ATEŞ: Kuklayı yapan önce ressam, sonra heykeltıraşlık, terzilik ve marangozluktan anlaması gerekir. Ben kuklalarımı bildiğiniz kağıt ve tutkaldan yapmaktayım. İbiş ise ağaçtandır.

-Sayın Hocam Peki bu Kukla ve İbiş in sahnelenmesindeki içerikler size göre nasıl olmalı?

METİN ATEŞ: Kukla sahnesi yerden 1 metre yükseklikte olmalıdır, insanların görebilmesi için. Asıl önemlisi Kukla yı oynatan Kuklacı asla görünmemelidir. Çünkü görünürse işin gizemi kaybolur.

-Sayın Hocam Kukla dışındaki serinin devamı olan İbişten bahsedelim birazda isterseniz. Uzun yıllardır birçok okullarda küçük yaş grubu kitlelere eğitim oyunları ile hitap ediyorsunuz. Bu hitabın ibişle bütünleşmesi nasıl oldu?

METİN ATEŞ: Örnek vereyim İş Çok Okumayana İş Yok isimli ibiş eğitim oyunum 2001 de dünya çocuk ödülünü aldı uluslararası. İbişle yaptığım bütün oyunlar eğitici ve öğretici nitelikte oldu. Bu kriterin dışına pek çıkmadım. Bugünün küçükleri yarının büyükleri sayılan Minik Gençlere ve kuşaklara kötü alışkanlıkların zararları ve bu zararlarla okuyarak mücadele edilebileceğini ve okumanın yararlarını anlatıyoruz.

-Sayın Hocam bu sanatın birçok ustasından biri olarak sizde bayrağı devraldınız. Günümüzde bu sanat icra edilirken, sektörde yaşanan sorunlar oluyor mu?

METİN ATEŞ: Sorun tabii ki çok. Bu sanata istediğimiz derecede yeterli önemin verilmemesi, gerekli yeterliliğe veya ustalığa donanıma ulaşmamış kişilerin sektöre verdiği zararlar. Ve İmkanların kısıtlılığı gibi. Fakat bunlarla ilgili çalışmaları yapacak gücümüz yeterli değil. İmkanlarımız yeterli olsa hayallerimiz gerçek olur.

-Saygıdeğer Hocam bunlarla ilgili faaliyetlerdeki eksiklikler ve sorunların çözümü için sivil toplum vs. bazında çalışmalarınız oldu mu?

METİN ATEŞ: Belediyelerimizin ve idari mercilerimizin de bu konuda destek olmaları en temel ihtiyacımız. Bunun la ilgili çözümler için birlik, beraberlik içinde olmak gerekiyor. Bunlar sağlanmadıkça bizler hedeflediğimiz yerlere ulaşamayız.

-Bize ayırdığınız bu değerli vaktiniz için size sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz hocam. Sanat hayatınızda da nice başarılı yıllar diliyoruz.

METİN ATEŞ: Akarhaber ailesine en teşekkür ederim. Yayın hayatınızda hepinize başarılar diliyorum. İyi çalışmalar sevgili MUSTAFA GÖKSEL